Orhan Kemal Kimdir? Biyografi

Orhan Kemal (Mehmet Raşit Öğütçü), 15 Eylül 1914 yılında doğdu. Milletvekili ve bakanlık yapmış Abdülkadir Kemali Bey ile ortaokul mezunu aydın bir kadın olan Azime Hanım'ın oğludur. Babası siyasi nedenlerle 1931 yılında Suriye'ye kaçınca, orta öğrenimini yarıda bıraktı ve Suriye'de bulaşıkçılık ve matbaa işçiliği yaptı. Bir yıl sonra tek başına Türkiye'ye dönerek Adana'da çırçır fabrikalarında işçilik ve kâtiplik yaptı. Bu yıllardaki birikimleri, ilerde romanlarına hayat vermiştir.

1937'de Milli Mensucat fabrikasında bir işçi olan Nuriye Hanım ile evlendi. 1 yıl sonra ilk çocuğu Yıldız doğdu.

1938'de Niğde'de askerliğini yaparken "Maksim Gorki ve Nazım Hikmet kitapları okumak", "yabancı rejimler lehinde propaganda ve isyana muharrik" suçundan 5 yıl hapis cezasına mahkûm edildi. 1940'ta, Bursa Cezaevi'nde tanıştığı Nazım Hikmet'in toplumcu görüşlerinden etkilendi; kendisinden Fransızca, felsefe ve siyaset dersleri aldı. Orhan Kemal'i şiir yerine roman ve öykü yazmaya teşvik eden de Nazım Hikmet oldu.

İlk öykülerini Bacaksız Orhan takma adıyla yayımladı. İlk kez 1943'te İkdam Gazetesi'nde "Asma Çubuğu" öyküsünde Orhan Kemal adını kullandı.

1943'te tahliye olunca Adana'ya döndü. Amelelik ve hamallık gibi işlerde çalıştı. 1944'te doğan oğluna Nazım adını verdi. 1949'da üçüncü çocuğu Kemali'nin doğumundan sonra, 1950'de ailesiyle İstanbul'a yerleşti ve ölümüne kadar kitap ve makale yazarak geçindi. 1957'de dördüncü çocuğu Işık doğdu.

1958'de ''Kardeş Payı'' isimli öyküsü ile Sait Faik Hikaye Armağanı'nı  aldı.

1966'da "hücre çalışması ve komünizm propagandası" yaptıkları gerekçesi ile iki arkadaşı ile birlikte tutuklandı. "Suç teşkil eden bir cihet bulunmadığı" yolundaki bilirkişi raporu üzerine bir ay sonra serbest bırakıldı.

1967'de 72. Koğuş oyunu ile Ankara Sanatseverler Derneği tarafından en iyi oyun yazarı seçildi. 1969 yılında TDK Ödülü'nü ve Sait Faik Hikaye Armağanı'nı Önce Ekmek adlı kitabı ile aldı.

Orhan Kemal, Bulgar Yazarlar Birliği'nin çağrısı üzerine gittiği Sofya'da, tedavi görmekte olduğu hastanede 2 Haziran 1970 tarihinde hayatını kaybetti.

Anısını yaşatmak için İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde, Cihangir semtinde Orhan Kemal Müzesi açıldı.

1972'den bu yana adına Orhan Kemal Roman Ödülü yarışması düzenlenmektedir.

Orhan Kemal, yoksul kesimin, işçilerin, öğrencilerin, "kerhanedeki adamın" yaşamını anlatan öykü ve romanlar yazmış ve insan-toplum ilişkilerini gerçekçi bir dille yansıtmıştır. 27 roman, 19'u öykü kitabı ile anı, inceleme, oyun, röportaj türünde kitaplar bırakmıştır.

Orhan Kemal Eserleri - Kitapları

Öyküleri

1948 Duygu
1948 Menevşe
1949 Ekmek Kavgası
1950 Pezevenkler
1951 Sarhoşlar
1952 Çamaşırcının Kızı
1954 72. Koğuş
1954 Grev
1956 Arka Sokak
1957 Kardeş Payı
1957 Babil Kulesi
1963 Dünya'da Harp Vardı
1963 Mahalle Kavgası
1966 İşsiz
1968 Önce Ekmek
1971 Küçükler ve Büyükler

Öykü Derlemeleri

1974 Yağmur Yüklü Bulutlar
1974 Kırmızı Küpeler
1975 Oyuncu Kadın
1975 Grev
1976 Serseri Milyoner/İki Damla Gözyaşı
1976 Arslan Tomson
1979 İnci’nin Maceraları

Romanları

1949 Baba Evi
1950 Avare Yıllar
1952 Murtaza
1952 Cemile

1953 Dünya Dönüyor
1954 Bereketli Topraklar Üzerinde

1956 Neden Böyle
1957 Suçlu
1958 Devlet Kuşu
1958 Vukuat Var
1958 Dünya Evi
1959 Gavurun Kızı
1960 Küçücük
1960 El Kızı
1961 Hanımın Çiftliği
1962 Eskici ve Oğulları
1962 Gurbet Kuşları
1963 Sokakların Çocuğu
1963 Kanlı Topraklar
1965 Bir Filiz Vardı
1966 Müfettişler Müfettişi
1966 Yalancı Dünya
1966 Evlerden Biri
1968 Arkadaş Islıkları
1968 Sokaklardan Bir Kız
1969 Üç Kağıtçı
1969 Kötü Yol
1970 Kaçak
1986 Tersine Dünya
2014 Uçurum

Diğer Eserleri

1971 İstanbul’dan Çizgiler (röportaj)

1967 72. Koğuş (oyun)

1965 İspinozlar (oyun)

1965 Nazım Hikmet’le Üç buçuk Yıl (anı)

1963 Senaryo Tekniği ve Senaryoculuğumuzla İlgili Notlar (inceleme)