Ahmet Emin Yalman, 1888 yılında Selanik'te doğdu. Alman Lisesi'ni bitirdi. 1907 yılında İstanbul Hukuk Fakültesinde öğrenciyken Sabah gazetesinde çalışmaya başlayarak gazeteciliğe ilk adımını attı.
1910 yılında Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu ve ABD'ye giderek New York'ta Columbia Üniversitesi'nde gazetecilik ve felsefe dallarında doktora yaptı. 1914 yılında İstanbul'a dönerek İstanbul Üniversitesi'nde Ziya Gökalp'in yanında sosyoloji asistanlığı yaptı ve 1916-1920 yılları arasında Siyasal Bilgiler Fakültesinde ders verdi.
Ahmet Emin Yalman, 1917 yılında Mehmet Asım Us ile birlikte Vakit gazetesini çıkarmaya başladı. Ancak Mart 1920 tarihinde İstanbul'u işgal eden İngilizler tarafından yazılarından dolayı Malta'ya sürüldü.
Ahmet Emin Yalman, Cumhuriyet'in ilanından sonra 1923 yılında Vatan gazetesini çıkardı. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası yanlısı yazılarından dolayı 1925 yılında İstiklal Mahkemelerinde "yargılandı" ve Çorum'a sürgüne gönderildi. Vatan gazetesi kapatıldı. Yalman 1925-1935 yılları arasında diğer Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası yanlıları gibi siyasetten uzaklaştı. 1936 yılında Zekeriya Sertel ile birlikte Tan gazetesini satın alarak bir süre çalıştırdı. Diğer Tan gazetesi sahipleriyle olan görüş ayrılığından dolayı gazeteden ayrıldı. 1940 yılında tekrar Vatan gazetesini çıkarmağa başladı. II. Dünya Savaşısırasında müttefikleri öven ve Nazileri yeren yazılar yazdı. Vatan'ın tirajı 100.000'e kadar ulaştı.
1952 yılında bir suikast girişimine hedef oldu. Henüz bir lise öğrencisi olan Hüseyin Üzmez, Malatya'yı ziyaret etmekte olan Ahmet Emin Yalman'ı ateş ederek ağır yaraladı. Üzmez suikast girişiminden sonra teslim oldu ve 20 yıl hapse mahkûm edildi. Ölümden dönen Ahmet Emin Yalman, Hüseyin Üzmez'i cezaevinde ziyaret etti.
Ahmet Emin Yalman, Demokrat Parti'nin ilk yıllarında DP yanlısıydı. Ancak sonraki yıllarda DP'yi eleştiren yazılar yazmaya başladı. Bundan dolayı 1959 yılında 15 ay hapse mahkûm oldu. 27 Mayıs Darbesinden sonra serbest bırakıldığında ABD'deki California ve Georgia Üniversitelerinden Great Courage Award (Büyük Cesaret) ödülü aldı. Darbeden sonra Vatan'ın tirajı azaldı. 1961'de bir süre Hür Vatan gazetesini çıkarmayı denedi. Ama yeterince okuyucu bulamayınca 1 yıl sonra bu gazeteyi de kapattı. 1961'sonra çeşitli gazetelerde köşe yazıları yazmakla yetindi. 1967 yılında devlet kültür ödülünü aldı. Yaşamının son yıllarında hatıralarını 4 ciltlik bir kitapta toplayarak Yakın Tarihimizde Gördüklerim ve Geçirdiklerim adıyla yayınladı.
Ahmet Emin Yalman, 19 Aralık 1972 tarihinde İstanbul’da öldü.
Ahmet Emin Yalman Kitapları
1938 Gerçekleşen Rüya
1910 yılında Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu ve ABD'ye giderek New York'ta Columbia Üniversitesi'nde gazetecilik ve felsefe dallarında doktora yaptı. 1914 yılında İstanbul'a dönerek İstanbul Üniversitesi'nde Ziya Gökalp'in yanında sosyoloji asistanlığı yaptı ve 1916-1920 yılları arasında Siyasal Bilgiler Fakültesinde ders verdi.
Ahmet Emin Yalman, 1917 yılında Mehmet Asım Us ile birlikte Vakit gazetesini çıkarmaya başladı. Ancak Mart 1920 tarihinde İstanbul'u işgal eden İngilizler tarafından yazılarından dolayı Malta'ya sürüldü.
Ahmet Emin Yalman, Cumhuriyet'in ilanından sonra 1923 yılında Vatan gazetesini çıkardı. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası yanlısı yazılarından dolayı 1925 yılında İstiklal Mahkemelerinde "yargılandı" ve Çorum'a sürgüne gönderildi. Vatan gazetesi kapatıldı. Yalman 1925-1935 yılları arasında diğer Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası yanlıları gibi siyasetten uzaklaştı. 1936 yılında Zekeriya Sertel ile birlikte Tan gazetesini satın alarak bir süre çalıştırdı. Diğer Tan gazetesi sahipleriyle olan görüş ayrılığından dolayı gazeteden ayrıldı. 1940 yılında tekrar Vatan gazetesini çıkarmağa başladı. II. Dünya Savaşısırasında müttefikleri öven ve Nazileri yeren yazılar yazdı. Vatan'ın tirajı 100.000'e kadar ulaştı.
1952 yılında bir suikast girişimine hedef oldu. Henüz bir lise öğrencisi olan Hüseyin Üzmez, Malatya'yı ziyaret etmekte olan Ahmet Emin Yalman'ı ateş ederek ağır yaraladı. Üzmez suikast girişiminden sonra teslim oldu ve 20 yıl hapse mahkûm edildi. Ölümden dönen Ahmet Emin Yalman, Hüseyin Üzmez'i cezaevinde ziyaret etti.
Ahmet Emin Yalman, Demokrat Parti'nin ilk yıllarında DP yanlısıydı. Ancak sonraki yıllarda DP'yi eleştiren yazılar yazmaya başladı. Bundan dolayı 1959 yılında 15 ay hapse mahkûm oldu. 27 Mayıs Darbesinden sonra serbest bırakıldığında ABD'deki California ve Georgia Üniversitelerinden Great Courage Award (Büyük Cesaret) ödülü aldı. Darbeden sonra Vatan'ın tirajı azaldı. 1961'de bir süre Hür Vatan gazetesini çıkarmayı denedi. Ama yeterince okuyucu bulamayınca 1 yıl sonra bu gazeteyi de kapattı. 1961'sonra çeşitli gazetelerde köşe yazıları yazmakla yetindi. 1967 yılında devlet kültür ödülünü aldı. Yaşamının son yıllarında hatıralarını 4 ciltlik bir kitapta toplayarak Yakın Tarihimizde Gördüklerim ve Geçirdiklerim adıyla yayınladı.
Ahmet Emin Yalman, 19 Aralık 1972 tarihinde İstanbul’da öldü.
Ahmet Emin Yalman Kitapları
1938 Gerçekleşen Rüya
1943 Havalarda 50.000 Kilometre
1944 Yarının Türkiye'sine Seyahat
Sanfransisko'da Neler Gördüm
1943 Naziliğin İçyüzü
1956 Turkey in My Time
1970-1971 Yakın Tarihimizde Gördüklerim ve Geçirdiklerim (4 cilt)
1944 Yarının Türkiye'sine Seyahat
Sanfransisko'da Neler Gördüm
1943 Naziliğin İçyüzü
1956 Turkey in My Time
1970-1971 Yakın Tarihimizde Gördüklerim ve Geçirdiklerim (4 cilt)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder