Recaizade Mahmud Ekrem Kimdir? Biyografi

Recaizade Mahmut Ekrem, 1 Mart 1847 yılında İstanbul'da doğdu. Takvimhane Nazırı Recai Efendi'nin oğlu, Ercüment Ekrem Talu'nun babasıdır. Babasından Süryanice ve Farsça öğrendi. 1858'de ilköğretimini tamamladı, özel öğrenim görerek yetişti. 1858'de Mekteb-i İrfan'ı bitirdikten sonra girdiği Harbiye İdadisi'ndeki öğrenimini sağlık sorunları nedeniyle tamamlayamadı.

Recaizade Mahmut Ekrem, 1862 yılında Hariciye Nezareti Mektubi Kalemi'nde memurluğa başladı. 1874'te Tanzimat ve Nafia dairelerinde başmuavinlik, 1877'de Şura-yı Devlet(danıştay) üyeliği, 1880-1888 yılları arasında Mekteb-i Mülkiye ve Galatasaray Sultanisi'nde öğretmenlik (1880-1888), 1908'de birkaç ay Evkaf ve Maarif Nazırlığı, 1908-1914 döneminde ise Meclis-i Âyân üyeliği yaptı.

Recaizade Mahmud Ekrem, Resmi görevle Trablusgarp'a gönderildi. 1908'de 2. Meşrutiyet'ten sonra kurulan Kamil Paşa kabinesinde Maarif Nazırı oldu. Namık Kemal ile tanışmasının ardından Encümen-i Şuara'ya katıldı. İlk yazıları Namık Kemal yönetimindeki Tasvir-i Efkar gazetesinde yayınlandı. 1870'lerden sonra kendisini tümüyle yazılarına verdi. Batı edebiyatından çeviriler yaptı. 1870'te ilk oyunu Afife Anjelik, 1871'de ilk şiir kitabı Nağme-i Seher yayınlandı. Yaşamını yitirdiğinde Meclis-i Âyan üyesiydi.

Recaizade Mahmut Ekrem, 31 Ocak 1914 tarihinde öldü. Ölümü nedeniyle okullar tatil edilmiş ve büyük bir cenaze töreni düzenlenmiştir. Mezarı, oğlu Nejad'ın kabri yanında, Küçüksu'dadır. Recaizade Mahmut Ekrem, Namık Kemal ile tanışmasının ardından edebiyat çevresine girmiş ve onun Fransa'ya gitmesi üzerine, 1867'de Tasvir-i Efkar gazetesinin yönetimine geçmiştir. Recaizade, üç oğlunun, özellikle de çok sevdiği Nejad'ın ölümünden duyduğu acıyı dile getirdiği şiirleriyle daha çok karamsar duygular işledi. Eski edebiyatı savunan Muallim Naci ve çevresiyle girdiği edebiyat tartışmalarıyla Edebiyat-ı Cedide akımının doğmasına zemin hazırladı. Başta Tevfik Fikret olmak üzere döneminin genç şair ve edebiyatçılarını çevresinde topladı. Tanzimat ve Batı düşüncesinin yeni kuşağa benimsetilmesinde önemli rol oynadı.

Kendisinin yetkin tiyatro oyunu olarak bilinen Çok Bilen Çok Yanılır, ölümünden sonra yayımlandı. Sanatta güzellik ilkesine bağlı kaldı. "Sanat sanat içindir" anlayışını savundu. Doğaya dönük, insanı doğa içinde ele alan şiirler yazdı. Aşk ve ölüm temalarını işledi. Eski-yeni edebiyat tartışmalarının merkezinde yer aldı. Tek romanı, Türk edebiyatında realizmin ilk örneklerinden sayılan Araba Sevdası adlı eseridir. Yazar bu eserde ailesinin parasını zevk ve eğlencesine harcayanları eleştirdi. Bu eseri yazdığı dönemde ailesini karşısına almış ve baba mirasından olacağını bile bile eserini yazmaya devam etmiştir.

Recaizade Mahmud Ekrem Eserleri

Manzumeleri

1871 Nağme-i Seher

1873 Yadigâr-ı Şebâb
1883-1885 Zemzeme (3 cilt)
1888 Tefekkür
1893 Pejmürde
1900-1910 Nijad Ekrem (2 cilt)
1914 Nefrin

Roman

1896 Araba Sevdası (ilk realist roman)

Öyküleri

1888 Saime

1890 Muhsin Bey Yahut Şairliğin Hazin Bir Neticesi
1895 Şemsa

Tiyatro

1870 Afife Anjelik

1873 Atala Yahut Amerikan Vahşileri
1874 Vuslat Yahut Süreksiz Sevinç
1914 Görev Çağrısı
1916 Çok Bilen Çok Yanılır
1915 Muhsin Bey

Şiir

Zemzeme