Hüseyin Rahmi Gürpınar Kimdir? Biyografi

Hüseyin Rahmi Gürpınar, 17 Ağustos 1864 yılında İstanbul'da doğdu. Hünkâr yaveri Mehmet Sait Paşa'nın oğlu olan Hüseyin Rahmi, üç yaşında iken annesinin ölümü üzerine, Girit'te bulunan babasının yanına gönderildi.

İlkokula başladı ancak babasının evlenmesi üzerine altı yaşında tekrar İstanbul'a anneannesinin yanına gönderildi ve eğitimine burada devam etti. Yakubağa Mektebi, Mahmudiye Rüşdiyesi ve idadide okuyan Hüseyin Rahmi, tarihçi Abdurrahman Şeref Bey'in himayesi ile 1878 yılında Mekteb-i Mülkiye'ye girdi. Okulun ikinci sınıfında iken 1880'de ciddi bir hastalık geçiren Hüseyin Rahmi buradaki öğrenimini yarıda bıraktı.

Kısa bir süre, Adliye Nezareti Ceza Kalemi'nde memur, Ticaret Mahkemesi'nde Azâ Mülazımı olarak çalışan Hüseyin Rahmi hayatını kalemiyle kazanmaya çalıştı.

1887 yılında Tercüman-ı Hakikat gazetesinde yazmaya başlayan Hüseyin Rahmi Gürpınar, ardından İkdam ve Sabah gazetelerinde mütercim ve muharrir olarak çalıştı. 2. Meşrutiyet döneminde 37 sayı süren Boşboğaz ve Güllâbi adlı bir gazete çıkardı. İbrahim Hilmi Bey ile birlikte çıkardığı Millet gazetesi de uzun ömürlü olmadı. Bundan sonra çalışmalarını İkdam, Söz, Zaman, Vakit, Son Posta, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerine neşretti.

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde 5. ve 6. dönemlerde Kütahya milletvekili olan Hüseyin Rahmi, ömrünün son otuz bir yılını geçirdiği Heybeliada'daki köşkünde 8 Mart 1944 tarihinde öldü ve oradaki Abbas Paşa mezarlığına defnedildi.

Hüseyin Rahmi Gürpınar; İstanbul halkının toplumsal, töresel yaşantılarını, aile geçimsizliklerini, batıl inançlarını, yaşadığı çağdaki Türk toplumunun geçirmekte olduğu krizleri hümuristik bir mizah dehası ile anlatır.

Servet-i Fünuncuların yaşıtı olduğu halde, ayrı bir sanat görüşünü sürdürür. Romanlarındaki kahramanların çoğu 19. yy sonu İstanbul'un canlı, renkli insan, hayat manzaralarıdır. Eserlerinde Anadolu yoktur. Mizahı, güldürücü olduğu kadar, gülünç yönlerimizin yansıtılması, hicvedilmesi için gerekli bir araçtır. Hüseyin Rahmi, seçtiği tipleri seviyelerine uygun, ustaca konuşturur ve olayları gülünçlü, acıklı yönleriyle belirtir. Kuvvetli bir gözlem gücü vardır. Realist, natüralist bir görüşle "toplum için sanat" yapar.

Hüseyin Rahmi Gürpınar Edebi Kişiliği ve Edebiyat Anlayışı

Naturalist bir yazardır.
Ahmet Mithat Efendi'nin temsil ettiği edebi geleneği sürdürmüştür.
Romanları teknik açıdan kusurludur.
Dili sadedir. Eserlerindeki kişileri, yöresel şiveleriyle yansıtır.
Sokağı edebiyata getiren sanatçıdır.
Romanlarında sık sık olayla ilgisiz bilgiler verir ve olaya kendisini katar.
Yapıtlarında İstanbul halkının günlük yaşantısından bahseder; eski İstanbul hayatını son derece canlı tasvirlerle ve kıvrak bir üslupla hikâyeleştirir.
Eserlerinde 19 ve 20. yüzyılı gerçekçi ve yalın bir dil kullanarak betimlemiştir. Bundan dolayı halk tarafından sevilen bir yazar olmuştur.

Hüseyin Rahmi Gürpınar Eserleri (Bazıları)

1899 Şık
1896 İffet
1900 Metres
1900 Tesadüf
1911 Şıpsevdi
1911 Nimetşinas
1912 Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç
1913 Gulyabani
1919 Hakka Sığındık
1924 Efsuncu Baba
1927 Evlere Şenlik, Kaynanam Nasıl Kudurdu
1933 Namusla Açlık Meselesi
1934 Utanmaz Adam
1934 İki Hödüğün Seyahati
1939 Gönül Ticareti
1943 Melek Sanmıştım Şeytanı
1946 Dirilen İskelet
1964 Deli Filozof
1964 Kaderin Cilvesi
1973 Namuslu Kokotlar
1974 Shikure Babezu
1973 Ölüler Yaşıyor Mu?
Kaderin Cilvesi
Gönül Ticaret,
Ölümüne Sevgi
Namussuz Necdet
Fiyasko
Mürebbiye
Hayattan Sayfalar
Kadınlar Vaizi
İstanbul'da Bir Frank
Ben Deli Miyim ?
İnsan Maymun Muydu?
Can Pazarı
Şeytan işi
Cadı
Cadı çarpıyor
Bir muadele-i sevda